6585 Sayılı Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun kapsamındaki İdari para cezaları doğrudan veya Bakanlığın talebi üzerine yetkili idareler tarafından uygulanabilmektedir.
Ceza hükümleri, Kanunun 18. Maddesinde açıklanmıştır. Kanuna 2020 yılında eklenen Ek 1. Maddesi ile Fahiş fiyat artışı, stokçuluk ve Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulları’nın oluşturulması ve bu konulardaki cezai kapsamları belirlenmiştir.
Bu mevzuatta fiyat artışı ve stokçuluk uygulamalarının tanımı şu şekilde yapılmıştır;
Fahiş fiyat artışı: Olağanüstü hal, afet ve ekonomik dalgalanma dönemleri ile diğer acil durumlarda üretici, tedarikçi ve perakende işletmeler tarafından satışa sunulan ve kamunun beslenme, sağlıklı yaşama ve korunma gibi temel ihtiyaçlarını karşılamak için zorunlu olan mal ve hizmetlerin fiyatında girdi ve diğer üretim maliyetlerindeki artış gibi haklı bir sebebe dayanmaksızın yapılan aşırı ve adil olmayan artış.
Stokçuluk: Olağanüstü hal, afet ve ekonomik dalgalanma dönemleri ile diğer acil durumlarda üretici, tedarikçi ve perakende işletmelerin piyasada darlık yaratan, piyasa dengesini ve serbest rekabeti bozan faaliyetleri ile tüketicinin mallara ulaşmasını engelleyen faaliyetler.
Mevzuatta 2021 yılında yapılan düzenlemeyle, yapılacak denetimlerde işletme savunması beklenmeden ceza uygulanması yolu açılmıştır.
Ceza hükümleri 6585 Sayılı Kanun’un 18. Maddesinde açıklanmakla birlikte Ek 1.maddesiyle yürürlüğe konulan fahiş fiyat ve stokçuluk ile ilgili ceza hükümleri şu şekildedir.
Ek 1 inci madde hükümleri (Ek:16/4/2020-7244/13 md.)
(1) ”Üretici, tedarikçi ve perakende işletmeler tarafından bir mal veya hizmetin satış fiyatında fahiş artışı yapılamaz.” hükmüne aykırı hareket edenlere 10.000 TL’den 100.000 TL’ye kadar;
(2) “Üretici, tedarikçi ve perakende işletmeler tarafından piyasada darlık yaratıcı, piyasa dengesini ve serbest rekabeti bozucu faaliyetler ile tüketicinin mallara ulaşmasını engelleyici faaliyetlerde bulunulamaz.” hükmüne aykırı hareket edenlere ise 100.000 TL ‘den 2.000.000 TL’ye kadar (7350 Sayılı Kanun ile arttırılmıştır.),
İdari para cezası verileceği belirtilmiştir.
Ayrıca idari para cezasının belirlenmesinde; işlenen fiilin ağırlığı ve haksızlık içeriği, işletmenin türü, büyüklüğü ve bulunduğu sektör, fahiş fiyat artışı ve stokçuluk faaliyetinden sağlanan menfaat ile daha önce aynı konuda idari para cezası uygulanıp uygulanmadığı gibi hususlar dikkate alınarak ceza kesileceği belirtilmiştir.
Kesilen Cezaların Ödeme süresi:
6585 Sayılı Kanunun 18. Maddesinin 6. bendinde verilen Cezaların tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde ödenmesi gerektiği belirtilmiştir. Ayrıca idari para ceza tutanağının tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içerisinde ödenmesi durumunda %25 oranında indirim uygulanmaktadır.