2018-32/48 sayılı Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ 04.09.2018 tarihinde yayımlandı. Tebliğde ihracatçıları yakından ilgilendiren önemli düzenlemeler getirildi. Bu düzenlemeler özet olarak aşağıda yer almaktadır.
İhracat bedellerinin Türkiye’ ye getirilmesi ve %80’ inin bankalara satılması zorunlu oldu.
Türkiye’de yerleşik kişiler tarafından gerçekleştirilen ihracat bedelleri, fiili ihraç tarihinden itibaren 180 gün içinde yurda getirilecektir.
Söz konusu bedellerin en az %80’ inin bir bankaya satılması zorunludur.
Türkiye’ ye Getirilecek İhracat Bedelinden İndirimler
İhracatla ilgili navlun, sigorta primi, komisyon, ardiye, depolama, antrepo, gümrük resmi, harç ve faktoring masrafları ile uluslararası para piyasalarında geçerli faiz oranlarını geçmemek üzere iskonto giderleri gibi masraflar için yapılacak indirimler ile konsinyasyon yoluyla ihraç edilen mallarla ilgili nakil, muhafaza, bakım ve fümügasyon, rafa (maniplasyon), satış ve benzeri masraflar,
Ticari teamüllerin gereği olarak satış akdinde veya akreditiflerde ayrıca varış yerinde tartı ve analiz yapılması şartı bulunuyorsa, tartı ve analiz sonucunda tespit edilen vezin noksanlığı veya kalite farkı ile ekspertiz ve tahkim ücretleri ve rafa (maniplasyon) masraflar (hariçteki gözetme şirketleri ücretleri dahil),
Bedel getirme süreleri içinde yurda getirilen ihracat bedelleri; ihracatçının ithalat bedelleri, sermaye hareketlerine ilişkin ödemeleri, görünmeyen işlemlere ilişkin giderleri ve transit ticaretinin alış bedeli.
Ayrıca:
Dış ticaret mevzuatı hükümleri çerçevesinde gerçekleştirilen mal ihraç ve ithalinde, tarafların aynı kişiler olması ve ihraç bedellerinin yurda getirilme süresi içinde kalınması kaydıyla, mal ihraç ve ithal bedellerinin bankalarca mahsubu mümkündür.
Sorumluluk
İhracat bedelinin süresinde yurda getirilmesi, bankalara satılması ve ihracat hesabının süresinde kapatılmasından ihracatçılar sorumludur.
Ticari riskin bankalar veya faktöring şirketlerince üstlenilmesi durumunda sorumluları Hazine ve Maliye Bakanlığı belirler.
İhracata aracılık eden bankalar ihracat bedellerinin yurda getirilmesini ve satışın yapılmasını izlemekle yükümlüdür.
İhracat Bedellerine İlişkin Hesapların Kapatılması, İhbar ve Ek Süre
Hesap kapatma: Ticari amaçla mal ihracında, bedelleri yurda getirilme süresi içinde gelen ihracat ile ilgili hesaplar aracı bankalar tarafından kapatılır.
İhbar: Süresi içinde kapatılmayan ihracat hesapları aracı bankalarca 5 iş günü içinde yazılı olarak ilgili Vergi Dairesi Başkanlığına veya Vergi Dairesi Müdürlüğüne ihbar edilir. İlgili Vergi Dairesi Başkanlığınca veya Vergi Dairesi Müdürlüğünce, ihbarı müteakip 10 iş günü içinde ilgililere hesapların kapatılmasını teminen 90 gün süreli ihtarname gönderilir. Bu süre içinde hesapların kapatılması veya mücbir sebep hallerinin ya da haklı durumun belgelenmesi gereklidir.
Ek süre: Mücbir sebeplerin varlığı halinde, mücbir sebebin devamı müddetince altışar aylık dönemler itibarıyla ilgili Vergi Dairesi Başkanlığınca veya Vergi Dairesi Müdürlüğünce ek süre verilir.
Mücbir sebep halleri dışında kalan haklı durumların varlığı halinde, hesapların kapatılmasına ilişkin altı aya kadar olan ek süre talepleri, firmaların haklı durumu belirten yazılı beyanına istinaden üçer aylık devreler halinde ilgili Vergi Dairesi Başkanlığınca veya Vergi Dairesi Müdürlüğünce, altı aylık süreden sonraki ek süre talepleri Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından incelenip sonuçlandırılır.
Mücbir Sebep Halleri
Mücbir Sebep Kabul Edilebilecek Haller
Mücbir Sebep Hallerinin Tevsik Edilmesi İçin Belge Alınacak İlgili Makamlar
İthalatçı veya ihracatçı firmanın infisahı, iflası, konkordato ilan etmesi veya faaliyetlerini daimi olarak tatil etmesi, firma hakkında iflasın ertelenmesi kararı verilmesi, şahıs firmalarında firma sahibinin ölümü
Yetkili merciler
Grev, lokavt ve avarya hali
İthalatçının bulunduğu memleketin resmi makamları veya mahalli odaca tasdik edilmiş olmak kaydıyla alıcı veya ithalatçı firma (harp ve abluka hali hariç)
İhracatçı veya ithalatçı memleket resmi makamlarının karar ve işlemleri ya da muhabir bankaların muameleleri dolayısıyla hesapların kapatılmasının imkânsız hale gelmesi
Resmi makamlarımız, ithalatçının bulunduğu memleketin resmi makamları veya muhabir bankalar
Tabii afet, harp ve abluka hali
İthalatçının bulunduğu memleketin resmi makamları veya mahalli odaca tasdik edilmiş olmak kaydıyla alıcı veya ithalatçı firma (harp ve abluka hali hariç)
Malların kaybı, hasara uğraması veya imha edilmesi
Sigorta şirketleri, uluslararası gözetim şirketleri veya ilgili ülke resmi makamları
İhtilaf nedeniyle dava açılması veya tahkime başvurulması
Yetkili merciler
Mücbir sebep halleri ile ilgili olarak yurtdışından temin edilecek belgelerin dış temsilciliklerimizce veya Lahey Devletler Özel Hukuku Konferansı çerçevesinde hazırlanan Yabancı Resmi Belgelerin Tasdik Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesi hükümlerine göre onaylanmış olması gerekmektedir.
Cezai Yaptırım
Tebliğ kapsamında tayin edilen süreler içinde ihracat bedellerini yurda getirmeyenler, yurda getirmekle yükümlü oldukları kıymetlerin rayiç bedelinin yüzde beşi kadar idarî para cezasıyla cezalandırılırlar. İdarî para cezasına ilişkin karar kesinleşinceye kadar alacaklarını yurda getirenlere, Kanunun üçüncü maddesinin birinci fıkra hükmüne göre idarî para cezası verilir. Ancak, verilecek idarî para cezası yurda getirilmesi gereken paranın yüzde ikibuçuğundan fazla olamaz. İthalat, ihracat ve diğer kambiyo işlemlerinde döviz veya Türk Parası kaçırmak kastıyla muvazaalı işlemlerde bulunanlar, yurda getirmekle yükümlü oldukları veya kaçırdıkları kıymetlerin rayiç bedeli kadar idarî para cezasıyla cezalandırılırlar. Bu fiilin teşebbüs aşamasında kalması halinde verilecek ceza yarı oranında indirilir.
Uygulama süresi 6 aydır.
Bu süre içinde fiili ihracı gerçekleştirilen ihracat işlemlerini kapsamaktadır. Ancak, bu ihracata ilişkin bedel getirme süresinin Tebliğin yürürlükten kalktığı tarihten sonra sona ermesi halinde de ilgili Tebliğ hükümleri uygulanmaya devam edilecektir.