Kitle fonlama sistemi hızla yaygınlaşıyor.
Kitle fonlama nedir? Yasal zemini var mı?
Kitlesel fonlama, bir proje veya girişimin birbiriyle ilişkisi olmayan bir grup (kitle) tarafından finanse edilmesidir. 2008 yılında yaşanan küresel finansal krizden sonra küçük ölçekli ve piyasaya yeni giren, start-up, şirketlerin finansman bulmakta yaşadıkları zorluklara bir çözüm alternatifi olarak ortaya çıkmıştır.
Modern bir finansal kaynak yaratma sistemidir. Fikir sahiplerinin girişimlerini veya projelerini hayata geçirebilmeleri için ihtiyaç duydukları finansal desteği ortak bir ağ üzerinde buluşan ve finansmana konu olan girişime/projeye ilgi duyan kitleler sayesinde elde etmeleri anlayışı doğrultusunda çalışır. Son yıllarda da özellikle filmler için önemli bir finansman araçlarından biri haline gelmiştir.
Kitle fonlama Türkiye’de yasal zemine kavuştu…
Türkiye’de kitle fonlamasının yasal altyapısını oluşturacak değişiklikler TBMM’nden geçti. “7061 Sayılı Bazı Vergi Kanunları ile Diğer Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı” ile finansal sistemine ilişkin yapılan düzenlemeler kapsamında sermaye piyasalarının derinleştirilmesi ve araç çeşitliliğinin artırılması amacıyla kitle fonlama platformları üzerinden sermaye piyasalarında kaynak toplanmasına imkan sağlandı.
Fon toplama işlemi nasıl yapılacak?
Girişimcilerle fon sağlayıcıları elektronik ortamda buluşturacak platformlar aracılığı ile fon toplanır. Fon toplama işlemleri SPK tarafından faaliyet izni verilen kitle fonlama platformları aracılığıyla gerçekleştirilir ve 6362 sayılı SPK Kanunun izahname ya da ihraç belgesi hazırlama yükümlüğüne ilişkin hükümlerine tabi olunmaz.
Sistem Nasıl İşleyecek?
Proje fikirlerine platform üzerinde yer verilecek, katılmak isteyen fon sağlayıcılara yazılı ve görsel bilgiler sunulacak, paranın ne şekilde yatırılacağı duyurulacak. Toplanması beklenen fon tutarının tamamlanmasından sonra ilgili şirkete paranın aktarılması sağlanacak. Platformların kuruluşlarına, ortaklarına, pay devirlerine, çalışanlarına, her bir fon sağlayıcısı tarafından yatırılabilecek veya proje sahipleri ile girişim şirketleri tarafından toplanabilecek paranın azami limitine ve faaliyetleri sırasında uymaları gereken diğer ilke ve esaslara ilişkin hususlar SPK tarafından belirlenecek.
Dünyada hızla yaygınlaşıyor…
Kitlesel fonlama özellikle gelişmiş ülkelerde önemli bir ilerleme göstermiş olup, gelişmekte olan ülkeler içinde pek çok alanda kullanılabilirliği olan bir finansal araç olarak ön plana çıkmaktadır.
Kitle fonlaması son dönemde hızlı bir şekilde yayılmıştır. Günümüzde başta ABD olmak üzere, Avrupa, Orta Doğu ve Afrika’da bulunan 45 ülkede aktif olarak faaliyette bulunan toplam 672 kitle fonlaması platformu bulunmaktadır. Dünya genelinde kitlesel fonlama yöntemiyle sağlanan fon miktarının 2015 yıl sonunda 34,4 milyar doları aştığı tahmin ediliyor.
Yaygın olarak kullanılan dört temel fonlama modeli vardır. Bu fonlama modelleri kendi içerisinde, sonuçları itibarıyla, finansal olmayan fonlama ve finansal fonlama olarak iki başlık altında gruplanmaktadır. Finansal olmayan fonlama; bağış ve ödül-ön alım temelli fonlama uygulamalarını, finansal fonlama; hisse senedi ve borçlanma temelli fonlama uygulamalarını içerir.