Sistemik Risk Veri Takip Sistemi, 1211 Sayılı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanunu’nun 44. ve 68. maddeleri çerçevesinde düzenlenmiş olup, 2018 yılında TCMB bünyesinde reel sektörün döviz pozisyonunu etkileyen işlemlerini izlemek amacıyla kurulmuştur.
Bildirim Yükümlülüğü
Döviz Pozisyonunu Etkileyen İşlemlerin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Tarafından İzlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in 5. maddesi ile firmaların bildirim yükümlülüğü koşulları belirlenmiştir.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın 20.03.2023 tarihli E-TCMB.80372040-010.07.01-589 sayılı yazısı ile Sistemik Risk Veri Takip Sisteminin kapsamı genişletilerek, tüzel kişilere Özet Döviz Pozisyon Raporu bildirim yükümlülüğü getirilmiştir. Buna göre yurt içinde faaliyet gösteren bankalardan nakdi ve gayri nakdi toplam kredi bakiyesi 5 milyon TL ve üzerinde olan tüzel kişi firmalar için,
-
Risk ağırlığının en yüksek olduğu banka tarafından, Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi nezdindeki KRM veya KLKR verilerinden tespit ettikleri kapsama giren tüzel kişi müşterilerine ayın son iş günü bildirimde bulunulacaktır.
-
Bildirim yükümlülüğü bulunan tüzel kişiler, takip eden ayın ilk 10 iş günü içerisinde Sistemik Veri Takip Sistemi raporlama ekranı üzerinden (https://tcmbveri.gov.tr/ ) Özet Döviz Pozisyon Raporunu aylık bazda bildirecektir.
-
Risk ağırlığının en yüksek olduğu banka tarafından raporların bildirilip bildirilmediği takip edilecektir.
-
5 milyon TL kredi bakiyesinin belirlenmesinde sadece kredi anapara tutarları esas alınacak, faiz tahakkukları dikkate alınmayacaktır.
-
Leasing ve faktöring kredileri de 5 milyon TL kredi bakiyesinin belirlenmesinde kapsama dahil edilecektir.
-
Sadece Bankalardan temin edilen veya bu kuruluşların teminine aracılık ettiği ya da garanti verdiği krediler yükümlülüğün belirlenmesinde esas alınacaktır.
Raporlama Dönemi ve Süresi
Sistemik Risk Veri Takip Sistemine ait ilk raporlama Mart 2023 dönemi için yapılacak olup, Mart ayı sonu itibarıyla kapsama giren tüzel kişi firmaların raporlamalarını, 2023 Nisan ayının ilk 10 iş günü içerisinde yapmaları gerekmektedir.
Mart 2023 dönemini takip eden aylarda da kredi bakiyelerinin raporlama sınırının üzerinde olması durumunda, raporlamalar aylık olarak bildirilmeye devam edilecek, raporlama sınırının altında olduğu aylarda ise bildirimde bulunulmayacaktır.
Bildirim Yükümlülüğü ’nün Yerine Getirilmemesi
Yönetmeliğin 12. Maddesine göre bildiriminin yapılmaması, doğru veya eksiksiz gerçekleştirilmemesi veya düzeltilmesi bildirilen durumların düzeltilmemesi hallerinde 1211 sayılı Kanunun 68 inci maddesi gereğince bin günden iki bin güne kadar adli para cezası uygulanmak üzere işlem başlatılacağı hüküm altına alınmıştır.
Özet Döviz Pozisyon Raporu Formu’nun Doldurulması İle İlgili Hususlar
-
Özet Döviz Pozisyon Raporunda yer alan Hesapların ölçümü ve değerlemesinde aksi belirtilmediği sürece Vergi Usul Kanunu ve ilgili diğer düzenlemeler dikkate alınacaktır.
-
Özet Döviz Pozisyonu Formu, raporlama yükümlülüğünün doğduğu ayın sonundaki mevcut döviz pozisyonu ve bu tarihten sonraki üç aya ilişkin yabancı para varlık ve yükümlülük dikkate alınarak doldurulacaktır.
-
Özet Döviz Pozisyonu Formu doldurulmasında sadece talep edilen kalemlere ilişkin bakiye bilgisi girilecek olup, ayrıca mizan hazırlanması gerekmemektedir.
-
Tüm tutarlar, yabancı para cinsinden hesap bakiyelerinin Türk Lirası cinsinden karşılığı olarak raporlanacaktır. Raporlama tarihi itibarıyla geçerli olan TCMB döviz alış kurları kullanılacaktır.
-
Özet Döviz Pozisyon Raporu için bağımsız denetim onayı gerekmemektedir.
Özet Döviz Pozisyonu Form Örneği
