Perakende Sektörü İçin Taksit Sınırlandırması Sonrasında Kiralama Alternatifi

Perakende Sektörü İçin Taksit Sınırlandırması Sonrasında

Kiralama Alternatifi

6585 sayılı Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun'a dayanılarak çıkarılan Perakende Ticarette Uygulanacak İlke ve Kurallar Hakkında Yönetmelik’te değişiklik yapılmış ve 01.09.2018 tarihinden itibaren perakende satış yapan işletmelerce  kıymetli evrak düzenlenerek veya düzenlenmeksizin yapılan satışlarda,   belli bir ücret karşılığı taksitlendirme veya ödemenin ertelendiği dönemler dâhil taksit süresi   12 ay ile sınırlandırılmıştır. Bu süre  televizyon, ses ve görüntü sistemlerinde 3 ay, bilgisayar, tablet ve cep telefonlarında 6 ay olarak belirlenmiştir.  

Bu düzenleme sonrasında malların satışı yerine kiralanması yönteminin uygulanabilirliği gündeme gelmiş olup buna ilişkin riskler ve alternatifler üzerindeki değerlendirmelerimize aşağıda yer verilmiştir.

Türk Ticaret Mevzuatımız bakımından yaptığımız araştırmalarda taksitli satışa alternatif olarak perakendeci firmalar tarafından uygulanan faaliyet kiralaması (veya operasyonel kiralama) uygulanmasında herhangi bir yasal engel bulunmamaktadır. Ancak burada dikkat edilmesi gereken husus kira konusu malın mülkiyetinin kira süresi sonunda da kiralayanda kalması ve bu süre sonunda söz konusu malın tekrar kiralayana iade edilmesidir. Aşağıdaki durumların varlığı halinde kiralama işlemleri operasyonel kiralama işlemleri kapsamından çıkarılarak finansal kiralama işlemi olarak değerlendirilebilecektir.

Finansal kiralama işlemleri izne tabi olduğundan, izinsiz finansal kiralama faaliyetlerinin tespiti halinde geçici işyeri kapatma, hapis ve adli para cezası gibi cezalar öngörülmektedir. Bu nedenle firmaların aşağıda belirtilen hususlara özellikle dikkat etmeleri gerekmektedir.

Finansal Kiralama Kanunu ‘nda aşağıdaki durumlardan herhangi birinin varlığı halinde işlemin finansal kiralama olacağı belirtilmiştir.

Bir malın  mülkiyetinin kira süresi sonunda kiracıya devredilmesi;

Kiracıya kira süresi sonunda malın rayiç bedelinden düşük bir bedelle satın alma hakkı tanınması;
Kiralama süresinin malın ekonomik ömrünün yüzde sekseninden daha büyük bir bölümünü kapsaması
Finansal kiralama sözleşmesine göre yapılacak kira ödemelerinin bugünkü değerlerinin toplamının malın rayiç bedelinin yüzde doksanından daha büyük bir değeri oluşturması.

İzinsiz Finansal Kiralama Yapmanın Yaptırımı

6361 sayılı Finansal Kiralama Kanunu'nun 46. maddesinde, alınması gereken izinleri almaksızın finansal kiralama, faktoring ve finansman faaliyetlerinde bulunan kişilerin, iki yıldan beş yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılacağı, bu suçun yararına olarak işlendiği tüzel kişi hakkında tüzel kişilere özgü güvenlik tedbirlerine hükmolunacağı, bu suçun bir iş yeri bünyesinde işlenmesi hâlinde bu iş yerlerinin bir aydan bir yıla kadar, tekerrür hâlinde ise sürekli olarak kapatılmasına karar verilebileceği hükümleri yer almaktadır.

Vergisel ve Diğer Hukuki Riskler

Satış yerine faaliyet kiralaması işleminin hayata geçirilmesi halinde mali olarak da bazı riskler mevcuttur. Bazı inceleme elemanları kiralamanın aslında kanunun etrafından dolanarak satışı amaçladığı ve gerçekte bir "satış işlemi" olduğu iddiası ile vergi tarhiyatları önerebileceklerdir. Ayrıca aynı durum Ticaret Bakanlığı tarafından da öne sürülerek kiralama işleminin aslında satış olduğundan hareketle Kanunun 18/h maddesinde yer alan cezanın (2 bin Türk Lirası) uygulanması istenebilecektir.

Mali ve ticari boyutu olan bir riskleri azaltmak için kiralamalar  muhakkak yazılı sözleşmeler ile yapılmalı, kiralamaya konu iktisadi kıymetler aktife alınarak amortismana tabi tutulmalı, kira bedelleri gerçeğe ve iktisadi durumuna uygun olarak belirlenmelidir.

Tablo Kaynağı : http://www.leasingportali.com

Cep Telefonlarının Durumu

Cep telefonlarının kiralanması kira müddetinin sonunda geri alınması, ikinci el olarak alınarak tekrar kiraya verilmesi hususlarının Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu mevzuatı çerçevesinde ayrıca değerlendirilmesi gerektiği açıktır.