Tüm Yönleriyle Değerli Konut Vergisi
1-) Hangi Konutlar Vergi Konusuna Giriyor?
Mesken olarak kayıtlı taşınmazlar ile fiilen mesken olarak kullanılanlar verginin konusunu oluşturur. Bu durumda kayıtlarda ofis veya işyeri olarak gözüktüğü halde mesken olarak kullanılan bağımsız bölümler de vergiye tabi olacaktır.
2-) Değerli Konut Vergisi Mükellefiyeti Ne Zaman Başlayacak?
Mesken nitelikli taşınmazın bina vergi değerinin, 1319 Sayılı Kanunu’n 42. maddesinde belirtilen tutarı aştığı tarihi takip eden yıldan itibaren başlayacaktır. Bu durumda bina vergi değerinin 2020 yılı için 5.000.000 TL’yi aşması halinde, 2021 yılının başından itibaren değerli konut vergisi mükellefiyeti başlayacaktır.
Değerli konut vergisine tabi olan mesken nitelikli taşınmazların daha sonraki yıllarda bina vergi değerinin, beyannamenin verileceği yılda geçerli 1319 sayılı Kanunun 42 nci maddesinde yer alan tutarın altında kalması halinde, bu durum mükellef tarafından tevsik edici belgeler ile birlikte ilgili vergi dairesine bildirilecek ve bu durumda ilgili yıla ilişkin beyanname verilmeyecektir.
Örneğin, 2020 yılında bina vergi değeri 5.000.000 TL olan bir konutun, 2021 yılı bina vergi değerinin 2021 yılı için beyanname verme sınırı olan 5.227.000 TL nin altında kalması halinde bildirim yapılacak ancak beyanname verilmeyecek, değerli konut vergisi ödenmeyecektir.
Değerli konut vergisine tâbi bir konuta 1 Ocak tarihinde malik olan kimse, o tarihten sonra konutu satsa dahi o yıl için mükellef 1 Ocak tarihindeki konutun sahibi olacak ve değerli konut vergisinin tamamı bu kişi tarafından ödenecektir.
3-) Beyanname Ne Zaman Verilecek?
İlk beyanname verme ve vergileme 2021 yılı Şubat ayında gerçekleşecektir.
4-) Beyanname Verme Sınırı Ne Olacak?
2021 yılı bina vergi değeri 5.227.000 TL (2020 bina vergi değeri yeniden değerleme oranının yarısı kadar arttırılarak bulunmuştur) üzerinde, Türkiye sınırları içerisinde birden fazla konutu olanlar 20.02.2021 tarihi sonuna kadar beyanname vereceklerdir.
5-) Beyanname Nereye Verilecek?
Değerli konut vergisi beyannamesi taşınmazın bulunduğu yer vergi dairesine, birden fazla taşınmaz varsa tek bir beyanname olarak herhangi bir taşınmazın bulunduğu vergi dairesine veya gelir/kurumlar vergisi mükellefiyetinin bulunması durumunda bu mükellefiyetin bulunduğu vergi dairelerine verilebilecektir. Beyannameye 2020 ve 2021 yılı bina vergi değerini gösteren belge eklenecektir.
6-) Beyanname Meslek Mensuplarınca Verilebilir mi?
Mükellefler beyannamelerini elektronik ortamda kendileri gönderebilecekleri gibi aynı zamanda bağımsız çalışan Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirler ile sözleşme imzalamak suretiyle e-beyanname şeklinde de verebileceklerdir. Beyannamenin elektronik ortamda verilmesi durumunda, beyannameye eklenecek bina vergi değerini gösteren belge, beyannamenin verildiği tarihi takip eden 15 gün içinde elden veya posta yoluyla ilgili vergi dairesine teslim edilecektir.
7-) Taksitler Ne Zaman, Nereye Ödenecek?
Tarh ve tahakkuk ettirilen vergi, ilgili yılın Şubat ve Ağustos aylarının sonuna kadar iki eşit taksitte ilgili vergi dairesine ödeme yapılacaktır.
8-) 2021 Yılı İçin Verginin Matrahı Nasıl Hesaplanacak?
Verginin matrahı, bina vergi değerinin 5.227.000 TL’yi aşan kısmıdır.
Her bir konut için;
İlk 5.227.000 TL vergiye tabi değildir.
5.227.000-7.841.000 TL (bu tutar dahil) arası değer için, binde 3,
7.841.000-10.455.000 TL (bu tutar dahil) arası değer için, binde 6,
10.455.000 TL'den fazla değer için, binde 10 olarak vergilendirilecektir.
9-) Muafiyetleri Nelerdir?
Genel ve özel bütçeli idarelerin, belediyelerin, üniversitelerin ve Toplu Konut İdaresi Başkanlığının sahibi olduğu mesken nitelikli taşınmazlar, değerli konut vergisinden muaftır.
Türkiye sınırları içerisinde mesken nitelikli tek konutu olanlar değeri ne olursa olsun bu vergiden muaf olacaktır.
Kişilerin tek meskene hisse ile sahip olmaları halinde hisselerine ait kısım için muafiyet uygulanacaktır. Paylı mülkiyette, bir konutta pay sahibi olan kişinin bu vergi kapsamına giren başka konutları da varsa, en düşük değerli olanın tespit edilmesinde, paylı konuttaki hisse değeri değil, paylı konutun tamamının değeri dikkate alınacaktır.
Birden fazla mesken nitelikli konutu olanlar, 5.227.000 TL’lik bina vergisi değerini aşan konutlarından en düşük değerli olan bir tanesi vergiden muaf olacaktır.
Esas faaliyet konusu bina inşası olanların işletmelerine kayıtlı bulunan ve henüz ilk satışı gerçekleşmemiş, yeni inşa edilen mesken nitelikli taşınmazlar vergiden muaftır.
Bu muafiyet hükmü arsa karşılığı inşaat işlerinde sözleşme gereği taahhüt işini üstlenen müteahhide kalan mesken nitelikli taşınmazlar için de uygulanır. Söz konusu taşınmazların kiraya verilmesi veya kullanılması durumunda muafiyetten yararlanılması mümkün değildir.
10-) Muafiyet Kapsamında Olmayanlar?
Gayrimenkul ticareti yapanların satmak amacıyla edindikleri konutlar da değerli konut vergisine tabi olacaktır.
Ayrıca arsa sahibi olup buna mukabil müteahhitten konut teslim alanlar da diğer şartları taşıyorsa vergiye tabi olacaktır.
Müteahhit inşa edip satamadığı konutları kiraya verirse de değerli konut vergisine tabi olacaktır.
11-) 5.227.000 TL’nin Altında Değeri Olan Bir Evi, Bir de 5.227.000 TL Üzerinde Değeri Olan Evi Bulunan Kişinin Durumu Nedir?
5.227.000 TL altındaki mesken nitelikli taşınmazı için değerli konut vergisi ödemeyecektir.
Birden fazla mesken niteliğinde taşınmazı bulunanlar, 2021 yılı bina vergi değeri 5.227.000 TL aşan konutu bulunması durumunda, en düşük değerli bu konut için “Birden Fazla Meskeni Olanların, Muafiyet Uygulanacak En Düşük Değerli Tek Meskenlerine (İntifa Hakkına Sahip Olunan Dahil) İlişkin Bildirim” ile beyanname verme süresi içerisinde ilgili vergi dairesine bildirimde bulunacak ve bu mesken için değerli konut vergisi ödemeyecektir.
Bu durumda her iki mesken nitelikli taşınmazı için de değerli konut vergisi ödemeyecektir.
12-) Değeri 5.227.000 TL Üzerinde Birden Fazla Evi Olan Kişinin Durumu Nedir?
Birden fazla mesken nitelikli konutu olanlardan, 5.227.000 TL bina vergi değerini aşan konutlarından en düşük değerli olan bir tanesi vergiden muaf olacaktır. Geriye kalan diğer 5.227.000 TL’nin üzerinde kalan meskenleri için ayrı ayrı değerli konut vergisi hesaplanacaktır.
13-) Gelir ve Kurumlar Vergisi Mükellefleri ve Mükellef Olmayanlar Bakımından Fark Var Mı?
Herhangi bir fark bulunmamaktadır.
14-) Evlerin Değeri Nasıl Tespit Edilecek?
Bina vergi değeri, 1319 sayılı Kanunu’nun 29. maddesine göre binalar için hesaplanan bedeli ifade eder. Söz konusu değer, taşınmazın bulunduğu yerdeki belediyeden temin edilir.
15-) Paylı Mülkiyet veya Elbirliği Mülkiyet Halinde Beyanname ve Vergi Sorumluğu Nasıldır?
Mesken nitelikli taşınmaza paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyet halinde malik olunması durumunda, matrahın hesaplanmasında taşınmazın toplam değeri esas alınır.
Paylı mülkiyet halinde malik olanlar, hisseleri oranında mükellef olurlar. Kişilerin tek meskene hisse ile sahip olmaları halinde hisselerine ait kısım için muafiyet uygulanacaktır.
Paylı mülkiyette, muaf malikler hariç her bir pay sahibi ayrı ayrı beyanname verecek ve toplam hesaplanan verginin kendi payına düşen kısmını ödeyecektir.
Elbirliği mülkiyette ise malikler vergiden müteselsilen sorumludurlar. Mükellefler, müşterek imzalı bir beyanname verebilecekleri gibi bir mükellef tarafından münferiden de beyanname verilmesi mümkündür. Bu kapsamda münferiden beyanname verilmesi durumunda, diğer malikler de beyannamede gösterilir, bu maliklerce ayrıca beyanname verilmez.
Münferiden veya müşterek verilen beyannamelerde vergiden muaf olan maliklerin bildirilmesi halinde, muaf maliklere isabet eden kısımdan sonra kalan vergi tarh ve tahakkuk ettirilir. Muaf maliklere isabet eden vergi tutarı ise muaf maliklerin sayısının toplam maliklerin sayısına oranı dikkate alınmak suretiyle hesaplanacaktır.
Hesaplanacak verginin tamamından muaf malikler hariç hepsi ayrı ayrı sorumlu olacak ancak birinin ödeme yapması halinde, ödeme yapılan kısımla ilgili diğerlerinin de sorumluluğu kalkacaktır. Ödenmeyen kısımla ilgili olarak ise (kısmi ödeme yapan kişi dahil) muaf malikler hariç tüm malikler sorumlu olmaya devam edecektir.